Het Nederlands elftal zit weer in de lift en het vrouwenvoetbal floreert als nooit tevoren. De KNVB loopt daarmee flink te pronken. Maar bij de gewone amateurclubs in de regio is vaak het kommer en kwel. Wat daarin opvalt is de ontslaggolf onder de voetbaltrainers. Onder andere Simsek, Snijders, Teeken en Jacob zijn weggestuurd. De clubs zitten daarmee, volgens mij, op een verkeerd spoor.
Slechte trainers
Ik denk namelijk dat er geen echt slechte trainers zijn. De één is verder dan de ander, dat wel. Heeft misschien meer inzicht, passie, analytisch vermogen, betere laptop, ga zomaar door. Maar ik ken niet één trainer die in de ochtend denkt: “Laat ik er vandaag tijdens de training of wedstrijdbespreking maar eens een zooitje van maken.” Mijn vertrekpunt is dus dat iedere trainer zijn uiterste best doet. Hij is ook in het bezit van een diploma en een licentie van de KNVB en heeft dus de theoretische kennis in huis.
Voetbaltrainer zijn is een vak. Vooral in de lagere regionen van het amateurvoetbal moet je van alle markten thuis zijn. Een kleine greep van wat er in je rugzak moet zitten:
- je moet in staat zijn de gekozen voetbalvisie over te brengen op je spelers
- je moet goed inzicht hebben in wat goed en fout gaat tijdens de wedstrijden en trainingen (analyseren)
- je moet dit kunnen vertalen tijdens de wedstrijd en naar een training
- je moet een goed contact met je spelers hebben
- je moet een goed contact met je begeleidingsteam hebben
- je hebt een goede communicatie met de overige teams/leiders/trainers/bestuur
- het bevorderen van een positief sportklimaat
Lichtzinnig
Er wordt door bestuursleden met de portefeuille technische zaken te lichtzinnig over dit vak gedacht. Voor het aanstellen van een trainer is het handig om je eerst te verdiepen in welke voetbalvisie jouw club nu nastreeft. En als je die niet hebt ben je geen uitzondering, maar dan zou ik er voor één zorgen! Pas daarna ga je op zoek naar een trainer die aan het gewenste profiel voldoet. Niet andersom zoals het nu vaak gebeurd.
Ik denk namelijk dat er geen echt slechte trainers zijn.
De oorzaak van het ontslag van een trainer komt volgens mij dus hoofdzakelijk vanachter de bestuurstafel vandaan. Daar zit te weinig voetbal-inhoudelijke kennis om goed te kunnen inschatten wat een vereniging nu wel en niet nodig heeft. Er wordt maar wat gedaan en vooral op de financiën gelet. Het moet betaalbaar blijven. Maar goedkoop is niet altijd duurkoop.
Politiek correct
Ik zal politiek correct blijven en geen naam en toenaam noemen. Vul dat zelf maar in. Ik signaleer alleen een terugkerende trend bij steeds meer verenigingen. De rode draad daarbij is ‘de verkeerde trainer, op het verkeerde tijdstip, op de verkeerde plaats’.
Wat recente voorbeelden vanuit de praktijk (namen bekend bij de redactie) om te dit patroon te verduidelijken en om aan te geven hoe er door bestuursleden gehandeld wordt. Luister en huiver!
- Vereniging X spreekt uit graag hogerop te willen, maar er is geen plan hoe dat te bereiken. Als zij dan ook nog eens in 2018 een jonge onervaren trainer aanstellen dan is het vragen om problemen. De vereniging X gooit zichzelf en hem daarmee bewust voor de leeuwen. Het gaat dus mis en de trainer wordt na 7 maanden ontslagen. Lekker begin van je loopbaan! Kost de club ook nog eens geld. Gegokt en verloren.
- Medio november 2018 krijg ik vanuit mijn netwerk te horen dat club Y, die best hoog speelt, twijfels had over hun pas aangestelde trainer. Geen klik, blabla…. Het zij zo. In januari 2019 lees ik dat club Y het contract met de bewuste man toch had verlengd. Bijzonder! In maart 2019 wordt hij alsnog op de keien gegooid. Bizar, en alleen maar verliezers.
- In december 2018 wordt er bij club Z van boven het Noordzeekanaal een trainer voor na dit lopende seizoen de wacht aangezegd. De nieuwe trainer wordt al voorgesteld. De spelersgroep heeft al vaker aangegeven het niet met het bestuurslid technische zaken eens te zijn en dreigen ook met opstappen. Op hangende pootjes gaat het bestuur naar de “oude” trainer terug met het verzoek om zijn contract toch maar te verlengen. Hij stemt in, maar vraagt daarvoor wel de hoofdprijs! Bingo.
Zomaar wat voorbeelden uit de praktijk van de dag. En het gaat maar door. Clubs leren niet van hun fouten en langzamerhand wordt het voetbal daar de dupe van. Regeren bij de waan van de dag is het!
Regeren bij de waan van de dag is het!
Cruciaal
Cruciaal voor het voortbestaan van een voetbalvereniging is niet een trainer maar de kennis van zaken op het technische vlak binnen het bestuur. Niet dat een voorzitter, een penningmeester, een materiaalman of een feest/kantinecommissie er niet toe doen, maar de belangrijkste zaak blijft toch het voetballen. Omdat er weinig animo is om achter de bestuurstafel plaats te nemen, zit er op die vitale positie vaak te weinig voetbalverstand. Men doet vaak maar wat, met alle gevolgen van dien.
Er zijn teveel clubs die geen idee hebben wat zij nu precies met hun vereniging aan willen. Wel liggen er stapels gekopieerde beleidsplannen in kasten die nooit opengaan. Maar een simpel A-4tje met daarop geschreven (vanuit de eigen clubcultuur) waar de hele vereniging over 5 jaar wil staan en hoe dat bereikt moet worden is er niet. Laat staan dat er tussentijds iets gecontroleerd en gecorrigeerd wordt. Ja, een trainer wegsturen, dat is dan vaak de ultieme oplossing.
Advies
Opvallend in al deze voorbeelden is dat de verantwoordelijken binnen het bestuur gewoon blijven zitten als het weer eens fout gaat! Een ezel kan zichzelf dus wel degelijk twee keer aan dezelfde steen stoten. En wie de schoen past trekt hem maar aan.
Ik ben niet alleen van het aangeven hoe het niet moet. Ik wil ook best wat oplossingen aanreiken. Ik vind dat een bestuurslid technische zaken op zijn minst zelf ook op niveau gevoetbald moet hebben. Minimaal op het niveau waarop het eerste team van zijn huidige club nu acteert. Daarnaast moet hij zijn functie verbinden aan de functie van de hoofdtrainer. Trainer ontslaan, bestuurslid technische zaken ook eruit. Ook zou er binnen de trainerswereld wel wat meer solidariteit mogen komen. Gewoon niet meer solliciteren bij een club die er regelmatig met trainers een potje van maakt.
Tenslotte zou ik de KNVB willen adviseren binnen hun cursus ‘Besturen met impact’ een module voetbal technische zaken op te nemen. En deze gratis aan te bieden in plaats van daar €250 voor te vragen. Komt er misschien nog iemand opdagen ook.
Otto Berendregt
Wil je reageren op deze column? Doe dat dan vooral en contact ons via redactie@voetbalinhaarlem.nl.
De 60-jarige Otto Berendregt bekijkt maandelijks een wedstrijd voor Voetbal in Haarlem. Vanuit zijn kennis en ervaring gaat de oud-hoofdtrainer van onder andere DIO, VVH Velserbroek en Onze Gezellen dieper in op de tactiek en speelstijlen van de teams. Daarnaast schrijft hij over trends binnen het voetbal.