Woensdagavond 19 juni 1963, half bewolkt en rond de 18 graden. Het kabinet Marijnen stond in de steigers, een tijger in dierentuin Blijdorp verwondde een overmoedige bezoeker en Co Prins werd door Ajax aan Kaiserslautern verkocht.
Maar dat was allemaal even niet belangrijk want Haarlem speelde namelijk DE beslissingswedstrijd om promotie naar de 1e divisie van de KNVB tegen aartsrivaal VSV. Een echte Kennemer-derby met als hoofdprijs: het kampioenschap en de eeuwige roem!
Ik vertel dit“ verhaal” ook een beetje vanuit de belevingswereld van mijn overleden vader Otto Berendregt sr. (1935-2009). Hij speelde in die wedstrijd als aanvoerder bij Haarlem mee. Wij hebben het er jaren later nog vaak over gehad. Een beetje oud zeer denk ik! Uit zijn anekdotes, die van andere spelers en supporters, uit zijn plakboeken en andere bronnen, probeer ik een soort reconstructie te maken van de twee legendarische wedstrijden die Haarlem en VSV in juni 1963 tegen elkaar speelden. Als ik hem want vaker noem, er met een feit of een opmerking naast zit, excuseer dan de onwetende!
De voorbeschouwing
De semi-profclubs Haarlem en VSV waren in juni 1963 beiden kampioen geworden van respectievelijk de 2e Divisie B en A van de KNVB. Maar om naar de 1e divisie te kunnen promoveren moest er ook nog eens een beslissingswedstrijd tegen elkaar gespeeld worden. In de voorbeschouwing in het Haarlems Dagblad, die aan de wedstrijd vooraf ging, werden de kansen voor beide teams gelijk ingeschat. VSV had meer een team met mentaliteit en kracht, met als steunpilaren de nog jonge keeper Stuy, spits André en talenten als Dikstaal en Immers. Haarlem had wat minder fysiek maar wel meer voetballend vermogen met o.a. Boom, Berendregt sr, Jonker, Angenent en Jaski.
Neutraal terrein
De KNVB koos het RCH stadion als neutraal terrein uit. Uit de krantenverslagen maak ik op dat er bij beide wedstrijden rond de 20.000 toeschouwers, het meest Haarlem fans, aanwezig moeten zijn geweest. Het knusse sportpark in Heemstede barstte letterlijk uit zijn voegen. De mensen zaten en stonden dicht opeengepakt, geen meter ruimte bleef onbezet en er klommen zelfs een paar supporters in de vlaggenmasten. Op de daken van de kantine, op het veld en op de hoofdtribune zochten mensen naar een plekje om maar iets van de wedstrijd te kunnen zien. Er werd door de NZH-busmaatschappij een ware “busbrug” van IJmuiden naar Heemstede opgezet om de duizenden supporters aan- en af te voeren.
Op maandagavond 17 juni 1963, rond 20.00 uur, vond er in hotel-café de Raecks een overleg van de technische commissie van Haarlem plaats. Aanwezig waren o.a. trainer Ruud van Wilsum en mijn vader. Naast het maken van de opstelling werd aan hem als aanvoerder doorgegeven dat de premie bij promotie naar de 1e klasse voor alle basisspelers fl. 1.000 zou gaan bedragen. Dat kon hij aan zijn voetbalmaten doorgeven. Wetende dat een jaarsalaris van een semi-prof in die tijd fl. 1.500 bedroeg was die premie voor één, zij het zeer belangrijke, wedstrijd een gigantisch bedrag! In zijn dromen had mijn pa dat geld al 3x uitgegeven!
Woensdagavond 19 juni 1963
Om klokslag 19.00 uur floot scheidsrechter Roomer de wedstrijd aan de gang. Het veld was slecht bespeelbaar en beide ploegen begonnen nerveus aan de wedstrijd. Mijn vader vertelde mij dat hij de eerste 10 minuten alleen maar ballen heeft weggekopt of naar voren heeft geknald. Ook liep hij na een kwartier spelen, en tegen zijn gewoonte in de gentleman stopperspil die hij was, één keer met gestrekt been zijn directe tegenstander André ondersteboven. Hij zal het niet bewust gedaan hebben want André kon even later gewoon weer verder!
Na 10 minuten aanmodderen was Haarlem het eerste de zenuwen de baas. Zij kregen iets meer balbezit en hun aanvallen werden ook steeds gevaarlijker. Keeper Stuy van VSV verrichtte op schoten van Angenent en Vreeken een paar mooie reddingen, maar moest in de 13e minuut een voorzet van linksbuiten Jonker loslaten. Het was spits Angenent, de tank, die de afvallende bal gemakkelijk kon binnen tikken: 1-0 voor Haarlem.
Kluts
In de periode van de 13e tot en met de 65e minuut was VSV echt de kluts kwijt. De ene na de andere Haarlemse aanval eindigde in een kans. De Haarlem-aanhang wreef zich in de handen van het goede spel van hun ploeg. Pa durfde nu wel op te bouwen en via het middenveld werden regelmatig de spitsen aangespeeld. Maar uit de uitgespeelde kansen wisten de Roodbroeken, door met name Stuy en de paal, de 2 en de 3-0 niet te scoren. De kenners meenden later dat Haarlem hier al de promotie verspeelde! Nadat spits Immers voor VSV in de 65e minuut op de lat schoot kantelde de wedstrijd. VSV kreeg zelfvertrouwen! Uit de volgende Velsense kans schoot Immers wel raak:1-1! Nu was het Haarlem dat door de tegenslag bijna door zijn voegen stortte. En waar het Haarlem publiek al bang voor was gebeurde alsnog. In de 84e minuut was het weer prijs voor VSV. Mijn vader was te laat om een voorzet van André te blokkeren en Fahrenhorst kopte prachtig raak:1-2!
Invaller
VSV dacht de winst al in de zak te hebben want Haarlem wankelde steeds meer. In de 88e minuut, in een alles of niets poging, plofte de bal in het 16 metergebied van VSV neer. Een echte scrimmage volgde en het was invaller van Vegten van Haarlem die de zwaarbevochten gelijkmaker scoorde: 2-2! Beide ploegen konden haast niet meer en waren blij dat er voor het einde van de reguliere tijd gefloten werd. Water!
De 4 verlengingen van elk 7 1/2 minuut brachten veel bloedstollende situaties voor beide doelen, maar er volgde deze avond geen winnaar meer. Linksback Rijnders van VSV viel nog zwaar geblesseerd uit na een botsing met Vreeken van Haarlem. Het publiek ging tevreden naar huis. Op naar de tweede beslissingswedstrijd!
Zondagmiddag 23 juni 1963
Die tweede wedstrijd was eigenlijk in het voordeel van VSV. Het was al bekend dat de conditie en mentaliteit van deze ploeg beter was dan die van Haarlem. Maar dat het weer zo’n meeslepend en heroïsch gevecht zou worden als die van de woensdagavond had niemand van de nu 22.000 aanwezige toeschouwers verwacht. Net als in de eerste wedstrijd startte Haarlem beter dan VSV. Het combineerde op het nog steeds gortdroge en hobbelige veld weer beter dan de Velsenaren. Het was in de 23e minuut dan ook spits Jaski van Haarlem die de bal uit een mooie voorzet van Vreeken over de verkeerd uitgelopen keeper Stuy heen kon koppen:1-0! Het stadion kraakte in zijn voegen en de supporters renden juichend het veld op. Scheidsrechter van Ravens moest de wedstrijd 10 minuten staken om het veld leeg te krijgen.
Afstandschot
Na de staking en weer terug op het veld denderde Haarlem door. Het wachten was op de 2-0. Die kwam er dan ook in de 30e minuut door een geweldig afstandschot van Angenent, vrij gespeeld door een actie van Jonker. VSV was rijp voor de genadeklap maar Haarlem verzuimde die weer uit te delen. Volgens mijn pa kwam dat een beetje door de onzekerheid die in de ploeg sloop. De gedachten van zijn maten gingen weer terug naar de woensdagavond toen het ook niet lukte om door te duwen. Het team van Haarlem viel door op twee gedachten te hinken verder uit elkaar. Het liep niet meer lekker en heel langzaam kwam het initiatief bij VSV terecht. In de rust werden de Haarlemmers door hun trainer van Wilsum nog flink wakker geschud in de hoop dat het tij zou keren!
Na de rust viel VSV als verwacht fanatiek aan. Zij hadden niets meer te verliezen en Haarlem kwam onder grote druk te staan. In de 51e minuut nam André voor VSV een corner van rechts. Haarlem had genoeg verdedigers in hun eigen strafschopgebied staan maar die stonden slechts elkaar aan te kijken, inclusief mijn oude heer! Spits Immers dacht niet na en kopte schitterend de 2-1 in de bovenhoek. Direct uit de tegenaanval van Haarlem kreeg hun Jonker nog de grote kans om zijn team op een 3-1 voorsprong te schieten. Vrij voor een volledig leeg doel schoot hij de bal over! Dit was volgens mijn vader het moment dat Haarlem de wedstrijd echt verloor. Het was weer Immers van VSV die van buiten het 16 metergebied kon uithalen en scoren:2-2!
Mentaal
Deze klap kwam Haarlem mentaal niet meer te boven. VSV rook bloed en kreeg de beloning. Linksbuiten Dikstaal van VSV kreeg in de 75e minuut, diep links op de helft van Haarlem, de bal aangespeeld. Omdat hij niemand voor het doel zag besloot hij zelf maar met links te schieten. Van grote afstand zeilde de bal richting de eerste paal. Doelman van ’t Kruis van Haarlem verwachtte eerst een voorzet en zag de bal, toen hij terugstapte, door zijn handen heen in de bovenhoek bij de eerste paal verdwijnen:2-3!
Het stadion schudde op zijn grondvesten. Met nog 15 minuten te spelen viel Haarlem, volgens mijn pa als een kip zonder kop, wanhopig aan. Toch kregen zij nog twee mooie kansen, maar Jonker en Jaski kwamen niet tot scoren. De allermooiste actie uit deze wedstrijd kwam nog uit de koker van VSV. Spits Immers werd na een goede loopactie in het strafschopgebied van Haarlem aangespeeld. Met een man in zijn rug stiftte hij de bal (a la Bergkamp bij Arsenal) met zijn buitenkant rechts om een Haarlemse verdediger heen. Daarna volgde een afgemeten voorzet die door Fahrenhorst perfect werd binnengeschoten, 2-4! Waarom scheids van Ravens dit doelpunt afkeurde is nu nog steeds een raadsel. De eindstand bleef wel 2-3 voor VSV!
Epiloog
Nadat de wedstrijd werd afgefloten heeft mijn vader zijn collega aanvoerder Brom van VSV een mooie bos bloemen overhandigd. VSV was algeheel kampioen van de 2e Divisie en promoveerde naar de 1e klasse. De teleurstelling bij Haarlem was enorm groot. De tweede kans die Haarlem dat seizoen nog kreeg was de nacompetitie. Daarin werd er gespeeld tegen AGOVV, BVV en HVC. Het zal niemand verbazen dat Haarlem toen niet is gepromoveerd. De nacompetitie werd, door het fysiek en mentaal geknakte Haarlem, een kansloze missie hoewel zij nog wel één van de drie wedstrijden zouden winnen.
Vlak na deze nacompetitie werd mijn vader weer eens bij het bestuur van Haarlem geroepen. De onderhandelingen over de verlenging van zijn contract zaten sinds maart van 1963 al muurvast. Hij wilde een jaarsalaris van fl. 2.000 en een televisie voor mijn moeder, die elke avond met 3 kinderen alleen thuis zat. Haarlem begon daar niet aan. De Graafschap had al naar zijn transfersom gevraagd en uit nijd vroeg Haarlem het onmogelijke bedrag van fl. 25.000 voor mijn vader. In het gesprek dat volgde deden beide partijen water bij de wijn. Voor fl.1.500 en een televisie werd zijn contract weer voor een jaar verlengd. Een pleister op de wonde voor de verloren Kennemer-derby!
Haarlem, 20 april 2020.
Otto Berendregt jr
Verantwoording:
Verslag: Haarlems Dagblad en eigen archief.
Foto’s : eigen archief, C.A.S. den Dexter Haarlem (niet kunnen vinden) en Anefo/Nationaal Archief= vrije foto’s;
Video : Sport in Beeld/NOS, toestemming voor eenmalig gebruik van de video bij dit artikel, verkregen op 30-3-2020, van beeldengeluid.nl. Het derde doelpunt van VSV, de 2-3, ontbreekt in de samenvatting!
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, geluidsband, elektronisch of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de eigenaren, makers en de uitgever.